1.Tình yêu
Một hôm, Ngộ Không hỏi Phật Tổ: “Thưa Phật Tổ, tình yêu là gì?”.
Phật Tổ chỉ tay về cánh đồng lúa mạch trước mặt và nói: “Con hãy băng qua cánh đồng lúa này và ngắt một cây lúa mạch chín vàng nhất, lớn nhất về đây với điều kiện không được quay lại đoạn đường mà con đã đi qua, hơn nữa chỉ được cắt một bông duy nhất mà thôi”.
Thế là Ngộ Không làm theo lời Phật Tổ. Không bao lâu sau, Ngộ Không trở về tay không. Phật Tổ bèn hỏi lý do tại sao Ngộ Không lại không mang gì về. Ngộ Không trả lời: “Khi con đi qua cánh đồng đã nhìn thấy rất nhiều bông lúa mạch vàng óng trĩu bông nhưng con luôn nghĩ rằng phía trước sẽ có nhiều bông khác còn chín hơn, nhiều hạt hơn nên con không vội ngắt. Nhưng rồi khi con đi tiếp, nhìn thấy các bông khác con lại thấy không bằng các bông lúa trước nên đến cuối cùng con không ngắt được bông nào…”
Phật Tổ bèn trầm ngâm suy nghĩ và đáp: “Ngộ Không, đây chính là tình yêu”.
2.Hạnh phúc
Một lần, Ngộ Không hỏi Phật Tổ: “Thưa Phật Tổ, hạnh phúc là gì?”.
Phật Tổ nói: “Con hay đi qua cánh đồng và ngắt một bông hoa đẹp nhất về đây nhưng không được quay đầu lại và cũng chỉ được hái một lần”.
Thế là Ngộ Không làm theo lời Phật Tổ. Rất lâu sau, Ngộ Không trở về, trên tay cầm một bông hoa rất đẹp. Phật Tổ hỏi: “Đây chính là bông hoa đẹp nhất phải không?”
Ngộ Không trả lời: “Khi con đi qua cánh đồng, con nhìn thấy bông hoa đẹp này liền ngắt luôn và nhận định đây là bông hoa đẹp nhất, sau đó cho dù thấy rất nhiều bông hoa khác cũng đẹp nhưng con không hề dao động vẫn kiên quyết cho rằng đây là bông hoa đẹp nhất. Vì vậy con mang bông hoa đẹp nhất này về đây”.
Lúc này Phật Tổ gật đầu đáp: “Ngộ Không, đây chính là hạnh phúc”.
3.Liên hệ thị trường chứng khoán Việt Nam
Trong chu kì chứng khoán sẽ có những giai đoạn thị trường thăng hoa vượt đỉnh, mang lại rất nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư. Tựa như những cánh đồng lúa mạch tròn đầy vàng óng, như một cánh đồng toàn hoa đẹp, muôn màu khoe sắc. Tất cả đang chờ các nhà đầu tư đến gặt, đến hái.
Và nguyên tắc thị trường ở đây là: Nhà đầu tư chỉ được đi về phía trước, không được đi lại những nơi đã đi qua, không quay đầu lại , giống như những phiên giao dịch đã qua đi, nhà đầu tư không thể quay lại với phiên giao dịch đó.
Đến một ngày nào đó, thị trường tạo đỉnh, xảy ra trường hợp có những nhà đầu tư dù đã đạt được suất sinh lời lớn như kỳ vọng nhưng vẫn không thể ra quyết định chốt lời vì hy vọng thị trường sẽ còn tiếp tục đi lên. Sau khi thị giá đạt đỉnh và bắt đầu rớt giá trở lại, những nhà đầu tư này vẫn không chốt lời vì cho rằng thị trường đang điều chỉnh để tiếp tục có giá cao mới.
Sau đó, giá cứ rớt dần và thị trường chuyển sang xu hướng xuống giá, sau đó khi đến trạng thái hòa vốn hoặc thậm chí chuyển sang lỗ, những nhà đầu tư này mới vội vàng đóng trạng thái. Như vậy, từ vị thế có lãi lớn nhưng không chọn được điểm chốt lời, những nhà đầu tư này đã phải chịu lỗ. Tương tự như Tôn Ngộ Không tài giỏi như để hy vọng dẫn dụ và về với bàn tay trắng.
Vì vậy, chọn điểm chốt lời phù hợp và quyết định chốt lời ngay khi đạt kỳ vọng cũng không dễ dàng gì so với việc ra quyết định cắt lỗ đúng thời điểm. Quyết định chốt lời đúng lúc trong một thị trường đầy biến động và đã đạt được suất sinh lời tối ưu là cả một nghệ thuật trong giao dịch chứng khoán.
Thông thường nhiều nhà đầu tư chọn điểm chốt lời khi danh mục đã có mức lãi đạt được gấp đôi mức cắt lỗ xác định ban đầu. Cụ thể, nếu ban đầu nhà đầu tư xác định sẽ cắt lỗ khi giá giảm đến 10%, thì điểm chốt lời có thể là khi giá tăng 20%.
Để bảo vệ thành quả lợi nhuận trong khi vẫn duy trì cơ hội để có thể đạt được mức lãi cao hơn, việc dời điểm chốt lời cần được xem xét thật kỹ. Về cơ bản sẽ dời điểm chốt lời theo sự đi lên của thị trường, nhưng nếu thị trường đảo chiều và chạm điểm chốt lời đã xác định trước thì nhà đầu tư cần nhanh chóng đóng ngay vị thế để bảo toàn thành quả, tránh vì tiếc nuối ảnh hưởng đến việc ra quyết định.
Việc dời điểm chốt lời phụ thuộc vào mục tiêu lợi nhuận của mỗi nhà đầu tư. Ví dụ như trường hợp mục tiêu sinh lời ban đầu của nhà đầu tư là 20%, tuy nhiên thị trường cho thấy dấu hiệu đi lên mạnh mẽ, có thể giúp tỷ suất sinh lời sớm đạt được 30% thì nhà đầu tư có thể dời điểm chốt lời lên ở mức 25%.
Nếu thị trường tiếp tục đi lên với các thông tin tốt liên tiếp hỗ trợ, thì điểm chốt lời dời lên là 30% và tiếp tục dời lên với biên độ tăng khoảng 5% cho mỗi lần, nếu có dấu hiệu của xu hướng thị trường tiếp tục tăng trưởng. Quyết định chốt lời dần từng phần khi đã đạt mục tiêu lợi nhuận cũng cần được lưu ý.
Tuy nhiên, nếu thị trường đảo chiều giảm trở lại và chạm ngay điểm chốt lời được xác định gần nhất thì nhà đầu tư cần nhanh chóng đóng ngay vị thế để có thể bảo toàn lợi nhuận đã đạt được, tránh tâm lý do dự chờ đợi với hy vọng thị trường sẽ sớm quay đầu tăng. Vì nếu thị trường tiếp tục giảm mà nhà đầu tư vẫn tiếc nuối mức lãi cao trước đây dẫn đến không chịu đóng vị thế, thì danh mục sẽ chuyển sang hòa vốn hoặc thậm chí lỗ như đã nói ở trên.
Việc thoát ra ngay vùng đỉnh không phải dành cho tất cả, vì chẳng ai có thể biết đâu mới là đỉnh trong một xu hướng giá lên và những gì xảy ra sau đó. Do đó, hành động đi theo thị trường và điều chỉnh kỳ vọng sinh lời theo sự tăng giá của thị trường để có mức sinh lời tốt nhất thì ai cũng muốn, tuy nhiên hành động quyết đoán đóng ngay trạng thái khi thị trường đảo chiều hoặc thậm chí chỉ điều chỉnh là điều các nhà đầu tư cần xác định trước.
Việc chốt lời cổ phiếu giống như một bông lúa mạch tròn đầy. Và tuyệt vời hơn cổ phiếu đó vẫn còn tăng giá tiếp. Phía trước bông lúa mạch sẽ to hơn. Tình yêu và hy vọng gắn chặt nhà đầu tư và cổ phiếu. Nếu nhà đầu tư quên mất việc chốt lời hay thu hoạch lúc mạch của mình.
Thị trường chứng khoán nhiều năm qua vẫn lặp lại như vòng tuần hoàn lên – xuống. Còn bạn, bạn chọn điều gì khi tham gia thị trường: Tình yêu hay hạnh phúc?.
