Trước khi bị “khai tử”, các công ty đòi nợ thuê có nơi tính toán giải thể, có nơi chuyển đổi ngành nghề và cũng không ít doanh nghiệp quyết “bám trụ” bằng cách lách luật, thành lập công ty mua bán nợ rồi hoạt động… y như cũ.
Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn TP HCM có 67 công ty đòi nợ thuê, trong đó có 45 doanh nghiệp (711 lao động) được cấp phép, tổng vốn điều lệ hơn 111 tỷ đồng. Số doanh nghiệp còn lại hoạt động “chui”, tức không hoạt động tại địa điểm đã đăng ký.
Ðại tá Nguyễn Ðăng Nam, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự (CSHS) Công an TP HCM từng khẳng định, 99% công ty thu hồi nợ hoạt động không đúng quy định của pháp luật; có biểu hiện câu kết với các băng nhóm ở bên ngoài sử dụng nhiều chiêu trò gây rối, khủng bố tinh thần, ném mắm tôm, nước sơn… vào nhà người nợ tiền.
Do vậy mà việc cấm kinh doanh loại hình này được sự đồng thuận rất lớn của cơ quan quản lý nhà nước và người dân. Tuy nhiên, giữa năm 2020, khi Quốc hội thông qua Luật Ðầu tư đến 1-1-2021 sẽ cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ, nhiều ý kiến của các chuyên gia cho rằng, dịch vụ đòi nợ thuê sẽ không mất đi mà có thể biến tướng sang một dạng khác và lo ngại này đã trở thành hiện thực…
Một số công ty đòi nợ thuê khá có tiếng ở TP HCM như: Đ.T, S.L (Tân Bình), H.P (Bình Tân), T.T (Gò Vấp)… bỗng chốc trở thành công ty mua bán nợ sau thời điểm có quyết định chính thức việc cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê. Trong vai một người cần bán khoản nợ khó đòi hơn 500 triệu đồng, tôi liên hệ qua tổng đài của công ty mua bán nợ Đ.T.
Đầu dây bên kia, một người đàn ông tự xưng là giám đốc công ty hỏi tôi chi tiết về khoản nợ rồi nói: “Anh biết rồi đó, do đòi nợ thuê bị cấm kinh doanh từ đầu năm sau nên tôi thành lập công ty mua bán nợ là để có pháp nhân thôi chứ thực chất vẫn đòi nợ thuê. Anh muốn đòi thì tôi giúp”. Tôi nói chỉ muốn bán đứt khoản nợ này với giá phân nửa cũng được thì người đàn ông kia từ chối và cúp máy. Tôi tiếp tục liên hệ với một số công ty mua bán nợ khác thì cũng được trả lời là đòi nợ chứ không mua.
Không chỉ mua bán nợ (thực chất là đòi nợ thuê) từ các cá nhân, doanh nghiệp; các công ty mua bán nợ biến tướng còn là “sân sau” của các ngân hàng, công ty tài chính cho vay tín chấp. Và kiểu đòi nợ thì tất cả đều phải sử dụng chiêu trò theo kiểu… giang hồ. Trường hợp Ngân hàng T.V là một ví dụ. Ông T. ở quận Gò Gấp vay nợ và mất khả năng chi trả vốn cộng lãi 80 triệu đồng. Sau khi không đòi được nợ, Ngân hàng T.V đã bán nợ cho công ty H.L. Ngay sau đó công ty này tìm đến nhà ông T. chửi bới, đe dọa và tạt nước sơn để đòi nợ…
Một chuyên gia luật cho biết, theo Nghị định 69/2016/NĐ-CP, điều kiện để thành lập doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ mua bán nợ là doanh nghiệp phải có quy chế quản lý nội bộ về tổ chức, quy định nội bộ về hoạt động kinh doanh dịch vụ mua bán nợ phù hợp với quy định. Người quản lý của doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện là có đầy đủ năng lực hành vi dân sự và không thuộc đối tượng cấm quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
Có trình độ học vấn từ đại học trở lên thuộc một trong các ngành: Kinh tế, quản trị kinh doanh, luật hoặc lĩnh vực chuyên môn mà mình sẽ đảm nhận. Có ít nhất 5 năm làm việc trực tiếp trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, kế toán, kiểm toán, pháp luật, định giá tài sản hoặc mua bán nợ và có mức vốn điều lệ, vốn đầu tư tối thiểu là 100 tỷ đồng.
