25/12/2024

“Không có thời gian để chần chờ” là những gì mà Tổng thống đắc cử Joe Biden muốn nhắn nhủ đến mọi người khi tuyên bố kế hoạch cứu trợ trị giá 1,9 nghìn tỷ USD ngay trước khi lễ nhậm chức diễn ra vào ngày 20/1/2021.

Lo lắng của ông Biden là có cơ sở khi số người xin trợ cấp thất nghiệp mới trong tuần trước đã tăng thêm 181.000 để đạt 965.000 người, mức cao nhất kể từ tháng 8/2020. Tăng trưởng kinh tế của Mỹ đang chậm lại và những gì Tổng thống đắc cử Biden đối mặt hiện nay chẳng khác mấy khi ông cùng Cựu tổng thống Barack Obama bước vào Nhà Trắng năm 2009 để giải quyết cuộc khủng hoảng 2008.

Tuy nhiên, thực tế là Tổng thống Mỹ Donald Trump lại có thành tựu khá lớn về kinh tế trước khi dịch Covid-19 tàn phá mọi thứ. Thậm chí chính Tổng thống Trump cũng đã kỳ vọng những thành tựu kinh tế là động lực chính giúp ông giành chiến thắng cho nhiệm kỳ 2.

Trong Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF) tại Davos vào năm 2020, Tổng thống Trump đã tự hào nói rằng: “Nước Mỹ đang phát triển thịnh vượng và chính xác là nước Mỹ lại đang chiến thắng một lần nữa như chưa bao giờ được như vậy”.

Sự tự tin của Tổng thống Trump là có cơ sở khi trong lịch sử các đời ông chủ Nhà Trắng, một nhiệm kỳ thành công với kinh tế thường đem đến chiến thắng cho cuộc bầu cử sau đó. Vào thời điểm Tổng thống Trump tự tin tại Davos, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ ở mức thấp nhất kể từ cuối thập niên 1960 và dường như không có đối thủ chính trị nào có thể so găng được với nhà lãnh đạo này. Thậm chí ngay bản thân ông Biden tại thời điểm đó cũng chưa thu hút được nhiều nguồn tiền ủng hộ tranh cử.

Thế nhưng sự tập trung về kinh tế khiến Tổng thống Trump phản ứng với việc cách ly hay những biện pháp ảnh hưởng đến kinh doanh khi đại dịch Covid-19 diễn ra, dẫn đến những động thái chống dịch chậm chạp trái ngược hẳn với Trung Quốc. Hậu quả là chỉ không lâu sau Hội nghị ở Davos, nền kinh tế Mỹ bước vào một cuộc khủng hoảng toàn diện khi đại dịch Covid-19 bùng phát mạnh trong tháng 3/2020.

Hàng quán và kinh doanh bị đóng cửa, tỷ lệ thất nghiệp lên mức cao chưa từng có kể từ Đại khủng hoảng 1930 và mọi thành quả trên thị trường chứng khoán lẫn kinh tế trước đó của Tổng thống Trump đều đổ vỡ.

Thành vì kinh tế

Có thể nói thành quả kinh tế dưới thời Tổng thống Trump có thể chia làm 2 bộ phận: trước và sau đại dịch. Nền kinh tế Mỹ có thể nói là tăng trưởng rực rỡ dưới thời Tổng thống Trump. Thậm chí khi ông Biden giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11/2020 thì nền kinh tế số 1 thế giới cũng đã dần hồi phục phần nào sau đợt bùng phát đầu tiên của đại dịch.